Cần thiết thành lập Hội đồng tư vấn kiến trúc cấp tỉnh

Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho biết, ngày 04/08/2020, Sở Quy hoạch – Kiến trúc TP HCM đã có Văn bản số 2675 báo cáo UBND TP, trong đó có nhận xét: “Đến nay, căn cứ pháp luật của cơ quan nhà nước Trung ương về thành lập và tổ chức hoạt động của Hội đồng Kiến trúc - Quy hoạch thành phố đã có thay đổi” và đề xuất 02 phương án về hoạt động của Hội đồng tư vấn về Kiến trúc - Quy hoạch thành phố hiện nay và thành lập Hội đồng tư vấn về kiến trúc.

HoREA nhận thấy, “Hội đồng Kiến trúc - Quy hoạch TP HCM” (nhiệm kỳ 05 năm) do Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố quyết định thành lập căn cứ vào Thông tư 08/2008/TT-BXD ngày 10/04/2008 của Bộ Xây dựng và đã được kiện toàn theo Quyết định số 5308/QĐ-UBND ngày 10/10/2016 của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh. Hội đồng đã hoạt động có hiệu quả, phát huy được vai trò, trách nhiệm tham mưu, tư vấn về kiến trúc và quy hoạch cho Ủy ban nhân dân thành phố trong hơn 10 năm qua.

Tuy nhiên, ngày 28/06/2019, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 01/2019/TT-BXD “Bãi bỏ toàn bộ hoặc một phần một số văn bản quy phạm pháp luật do Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành hoặc liên tích ban hành”, trong đó, đã bãi bỏ toàn bộ Thông tư 08/2008/TT-BXD, mà Thông tư 08/2008/TT-BXD được ban hành căn cứ vào Nghị định 29/2007/NĐ-CP, mà Nghị định 29/2007/NĐ-CP đã bị thay thế bởi Nghị định 38/2010/NĐ-CP và Nghị định 38/2010/NĐ-CP đã hết hiệu lực kể từ ngày 07/09/2020 theo quy định tại Điều 32 Nghị định 85/2020/NĐ-CP “Quy định chi tiết một số điều của Luật Kiến trúc”.

Do vậy, kể từ ngày 15/08/2019 (ngày Thông tư 01/2019/TT-BXD có hiệu lực) đến nay, các dự án đầu tư xây dựng có quy mô lớn, hoặc ở khu vực trung tâm thành phố, hoặc có ý nghĩa quan trọng về kiến trúc, cảnh quan, thuộc đối tượng phải lấy ý kiến của “Hội đồng Kiến trúc - Quy hoạch thành phố” đều bị tạm dừng, làm ảnh hưởng đến tiến độ và làm tăng chi phí đầu tư dự án, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Theo đó, HoREA cho rằng cần thiết thành lập “Hội đồng tư vấn về kiến trúc TP HCM” và tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo HoREA, căn cứ Điều 16 Luật Kiến trúc thì Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền thành lập “Hội đồng tư vấn về kiến trúc” để tham mưu, tư vấn cho Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh về lĩnh vực kiến trúc và kiến trúc của một số công trình quan trọng, công trình kiến trúc có giá trị trên địa bàn quản lý. Hội đồng làm việc theo chế độ kiêm nhiệm và tự giải thể khi hoàn thành nhiệm vụ.

Căn cứ Điều 42 và Điều 43 Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Hiệp hội nhận thấy Chủ tịch UBND TP HCM (thành phố trực thuộc trung ương và là đô thị đặc biệt) có thẩm quyền thành lập “Tổ tư vấn”, hoặc “Hội đồng tư vấn” về các lĩnh vực cần thiết, như Uỷ ban nhân dân thành phố đã thành lập “Hội đồng tư vấn về Kiến trúc - Quy hoạch thành phố”, để tham mưu, tư vấn cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố “thực hiện các biện pháp quản lý, bảo vệ không gian, kiến trúc và cảnh quan đô thị”, theo quy định tại Khoản 8 Điều 43 Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Điều 16 Luật Kiến trúc.

Do đặc điểm của TP HCM là đô thị đặc biệt, có rất nhiều dự án đầu tư xây dựng quy mô lớn, có nhiều công trình quan trọng, công trình kiến trúc có giá trị trên địa bàn thành phố và cần tăng cường quản lý, bảo vệ không gian, kiến trúc và cảnh quan đô thị, nên việc thành lập “Hội đồng tư vấn về kiến trúc” có nhiệm kỳ 05 năm là cần thiết, với các thành viên Hội đồng tư vấn về kiến trúc làm việc theo chế độ kiêm nhiệm.

Do vậy, Chủ tịch UBND TP có thẩm quyền thành lập “Hội đồng tư vấn về kiến trúc” theo quy định tại Điều 16 Luật Kiến trúc và cần bổ sung thêm nhiệm vụ tư vấn về “quy hoạch, quản lý, bảo vệ không gian, kiến trúc và cảnh quan đô thị”, theo quy định tại Khoản 8 Điều 43 Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Tuy nhiên, cũng cần thống nhất nhận thức về vai trò của “Hội đồng tư vấn về Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh” và thành viên của Hội đồng chỉ có trách nhiệm tham mưu, tư vấn về kiến trúc và quy hoạch, không thay thế vai trò và trách nhiệm quản lý nhà nước về quy hoạch và kiến trúc của Sở Quy hoạch và Kiến trúc thành phố.