Cơ hội tăng trưởng cho xuất khẩu gạo

Sau hơn 1 năm thực thi Nghị định số 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo với những cải cách, tư duy mới, Bộ Công Thương đã cấp thêm 47 Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo, tăng con số thương nhân xuất khẩu gạo lên 182 thương nhân.

Đến ngày 21/1/2021 thì số thương nhân được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo đã lên 205 thương nhân.

Trong đó, các tỉnh có số doanh nghiệp đăng ký nhiều nhất gồm: Thành phố Cần Thơ với 43 doanh nghiệp, TP.HCM có 38 doanh nghiệp, tỉnh Long An có 25 doanh nghiệp, An Giang có 20 doanh nghiệp và tỉnh Đồng Tháp có 18.

Trước đó, ngày 15/8/2018, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo, có hiệu lực từ ngày 01/10/2018, thay thế cho Nghị định số 109/2010/NĐ-CP. Cũng trong ngày 01/10/2018, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 30/2018/TT-BCT quy định chi tiết một số điều của Nghị định số 107/2018/NĐ-CP.

Nghị định số 107/2018/NĐ-CP và Thông tư số 30/2018/TT-BCT có nhiều điểm mới thể hiện tư duy đổi mới trong quản lý của Chính phủ, của Bộ Công Thương về kinh doanh xuất khẩu gạo.

Cụ thể, loại bỏ quy định về địa bàn đầu tư xây dựng, quy mô kho chứa, cơ sở xay, xát, chế biến thóc, gạo; thương nhân chỉ xuất khẩu gạo hữu cơ, gạo đồ, gạo tăng cường vi chất dinh dưỡng được xuất khẩu các loại gạo này không cần có Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo,…

Đây là những bước tiến mới về thể chế theo hướng mở, xây dựng thể chế kiến tạo, minh bạch, tạo thuận lợi cho thương nhân khi gia nhập thị trường xuất khẩu gạo, nhằm phát triển ổn định, bền vững của ngành sản xuất, xuất khẩu gạo, nâng cao tính cạnh tranh của thương nhân và của sản phẩm gạo Việt Nam trên thị trường trong nước và thế giới.

Gạo được đánh giá là một trong những mặt hàng đã đạt kết quả ấn tượng trong năm 2020 với kim ngạch vượt mốc 3 tỷ USD, tăng tới 9,3% so với năm 2019. Đầu năm 2021, lô gạo 1.600 tấn của Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An đã xuất khẩu thành công sang Malaysia và Singapore. Đây là tín hiệu tích cực ngay sau khi Việt Nam ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) vào trung tuần tháng 11/2020.

Hai loại gạo được xuất khẩu trong lô hàng này là gạo thơm Jasmine 85 và gạo thơm Hương Lài. Trong đó, 450 tấn gạo Jasmine 85 sẽ đi thị trường Singapore với giá 680 USD/tấn và 1.150 tấn gạo thơm Hương Lài sẽ được Công ty Cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An giao cho khách hàng ở Malaysia với giá 750 USD/tấn.

Từ đầu năm đến nay, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam luôn ở mức cao, khoảng 503 USD/tấn. Hiệp hội Lương thực Việt Nam dự báo xuất khẩu trong năm 2021 sẽ đạt trên 6 triệu tấn. Nguyên nhân là dịch COVID-19 khiến các thị trường nhập khẩu chính như Philippines, châu Phi tiếp tục kí hợp đồng và thị trường gạo châu Á cũng bắt đầu có nhu cầu trở lại.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, dự báo xuất khẩu gạo của Việt Nam trong quý I/2021 vẫn tốt khi các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam như Philippines, châu Phi... tiếp tục ký hợp đồng mua gạo của Việt Nam. Thị trường gạo châu Á bắt đầu nóng trở lại khi hàng loạt khách hàng rất tiềm năng đang ráo riết mua vào, trong đó phải kể đến Trung Quốc, Bangladesh, Philippines…