Lợi nhuận ngân hàng phân hóa mạnh

Lợi nhuận năm 2020 có sự phân hóa mạnh giữa các ngân hàng. (Ảnh: Int)

Trong những ngày vừa qua, các ngân hàng liên tục công bố lợi nhuận năm 2020, đánh dấu năm hoạt động đầu tiên của ngành ngân hàng trước tác động của dịch Covid-19, với sự phân hóa rõ rệt trong từng nhóm ngân hàng.

Không còn đồng loạt báo lãi

Vietcombank, VietinBank, BIDV và Agribank là 4 ngân hàng thương mại có quy mô lớn nhất thị trường hiện nay, đặc biệt trong những gần đây liên tục ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng mạnh.

Năm 2020, lợi nhuận của các nhà băng này vẫn thuộc nhóm đứng đầu hệ thống, nhưng mức tăng trưởng có sự chênh lệch đáng kể.

Theo đó, 2 ngân hàng ghi nhận lợi nhuận trước thuế tăng trưởng so với năm 2019 là VietinBank và Agribank, lần lượt là 16.450 tỷ đồng - tăng hơn 43% và 12.869 tỷ đồng - vượt 369 tỷ đồng (xấp xỉ 3%) so với kế hoạch đề ra.

Trong khi đó, Vietcombank lần đầu tiên sau 5 năm không ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận, với mức lãi đạt 23.068 tỷ đồng, tương đương 1 tỷ USD.

Đáng chú ý, BIDV ghi nhận lợi nhuận sụt giảm. Cụ thể, lợi nhuận trước thuế hợp nhất của BIDV trong năm vừa qua đạt 9.017 tỷ đồng, giảm khoảng 16% so với năm 2019. Lợi nhuận trước thuế riêng lẻ đạt 8.515 tỷ đồng, giảm 17,3%.

Theo đánh giá của các chuyên gia, những tác động từ dịch bệnh chưa thể lượng hóa thành con số cụ thể, nhưng xu hướng ngân hàng đồng loạt báo lãi tăng mạnh không còn. Thực tế, không riêng 4 ngân hàng lớn nói trên, ở khối nhà băng tư nhân cũng có sự phân hóa đáng kể về lợi nhuận.

Chẳng hạn, MB đạt lợi nhuận hợp nhất trước thuế 10.688 tỷ đồng, vượt 18,9% so với kế hoạch đề ra. Con số này ở VPBank là hơn 13.000 tỷ đồng, vượt 27,5% kế hoạch. Sacombank đạt 3.339 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế năm 2020, vượt 30% kế hoạch. SeABank công bố mức lợi nhuận hợp nhất trước thuế gần 1.729 tỷ đồng, tăng 24% so với năm trước. Còn OCB ghi nhận mức lợi nhuận trước thuế đạt 4.414 tỷ đồng, tăng 37%…

Trong khi đó, một số nhà băng khác đón nhận“làn sóng” suy giảm hoạt động kinh doanh ở các mảng chủ chốt.

Chẳng hạn như, lũy kế cả năm 2020, lợi nhuận của Saigonbank chỉ đạt 121 tỷ đồng, giảm 33%. Tương tự, NCB cũng báo lỗ gần 25 tỷ đồng trong quý IV/2020, lợi nhuận cả năm giảm 93%, vỏn vẹn đạt 3,7 tỷ đồng…

Tác động lớn của dịch bệnh

Theo đánh giá của các chuyên gia, dịch bệnh có thể khiến lợi nhuận giữa các ngân hàng phân hóa. Trong đó, những ngân hàng có dư nợ cho vay cao trong các lĩnh vực chịu nhiều ảnh hưởng từ dịch như du lịch, vận tải, hàng không… sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất.

Một chuyên gia cho biết, nhiều người cho rằng ngân hàng chỉ chịu tác động gián tiếp từ dịch bệnh. Tuy nhiên, ngân hàng là bên cung ứng vốn cho nền kinh tế, khi các doanh nghiệp gặp khó khăn, ngân hàng mới chính là nhóm chịu tác động lớn nhất.

“Đến cuối năm, các nhà băng bắt buộc thống kê chi tiết hoạt động kinh doanh của cả một năm. Vì vậy, có thể những quý đầu năm “bức tranh” kinh doanh của một số ngân hàng còn tươi sáng. Thế nhưng, trong quý IV sẽ phản ánh thực chất kết quả kinh doanh của các ngân hàng”, chuyên gia này nhấn mạnh.

Điển hình như, theo số liệu báo cáo tài chính của Saigonbank trong quý IV/2020, hầu hết mảng kinh doanh đều cho thấy sự đi xuống. Cụ thể, thu nhập lãi thuần giảm gần 28%, xuống còn 144 tỷ đồng; lãi thuần từ hoạt động dịch vụ giảm gần 9%, mang về hơn 11 tỷ đồng; lãi thuần từ hoạt động kinh doanh khác giảm 34% với 22 tỷ đồng.

Tổng thu nhập của Saigonbank trong quý IV/2020 đạt 188 tỷ đồng, giảm gần 27%. Sau khi trừ chi phí hoạt động 112 tỷ đồng, giảm 27,4% so với cùng kỳ, ngân hàng lãi thuần gần 76 tỷ đồng.

Đối với các ngân hàng có lãi tăng là vì tăng trưởng tín dụng tăng trở lại vào quý IV/2020 do nhiều ngành kinh tế phục hồi. Cộng với việc lãi suất huy động giảm, tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn tăng khiến biên lãi ròng của các nhà băng cải thiện.

Ngoài ra, thu nhập ngoài lãi của ngân hàng cũng tăng mạnh, nhất là thu nhập từ phí và hoa hồng. Bên cạnh đó, các dịch vụ thanh toán, tài trợ thương mại, bancassurance (phân phối bảo hiểm), mua bán ngoại tệ đều phục hồi cũng đóng góp đáng kể vào lợi nhuận của các nhà băng.

Một yếu tố quan trọng khác là Thông tư 01 của Ngân hàng Nhà nước cho phép các ngân hàng không phải chuyển nhóm nợ với phần dư nợ bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, từ đó giảm mức trích lập dự phòng rủi ro cũng khiến lợi nhuận ngân hàng "đội lên".

Dù những tác động từ dịch Covid-19 trong năm 2020 dự báo sẽ kéo dài sang năm nay, song một số ngân hàng vẫn rất lạc quan đưa ra mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận năm 2021. Chẳng hạn, Vietcombank đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế tăng trưởng 12%, đạt 25.200 tỷ đồng; MB đưa ra kế hoạch lợi nhuận trước thuế tăng khoảng 25 - 30%, tương đương đạt hơn 14.600 tỷ đồng; VietinBank đặt mục tiêu tăng trưởng lợi nhuận từ 10-20%...

Thanh Hoa