Từ cuối tháng 5 đến nay, Bắc Trung Bộ và Trung trung bộ có nắng nóng diện rộng và kéo dài cùng với hạn hán xảy ra nghiêm trọng, khiến hàng chục nghìn héc-ta lúa, cây ăn quả, cây công nghiệp bị ảnh hưởng, thiệt hại và hàng chục nghìn hộ dân thiếu nước sinh hoạt. Các địa phương trong đó có Quảng Nam đang tích cực triển khai nhiều giải pháp ứng phó, hạn chế thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra. Công ty Thủy điện Sông Tranh là một trong các đơn vị trên địa bàn tỉnh phối hợp cùng với địa phương khẩn trương ứng phó với cấp độ rủi ro thiên tai cấp 2.
Nắng nóng kéo dài, với nền nhiệt độ cao, kèm theo đó là hiện tượng triều cường, làm cho nước mặn xâm nhập sâu vào phía thượng lưu sông Thu Bồn, điều này không những đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hơn 5600 ha lúa vụ hè thu ở các huyện đồng bằng của tỉnh Quảng Nam mà còn gây nên tình trạng thiếu nguồn nước phục vụ cho sinh hoạt của người dân các huyện Duy Xuyên, Điện Bàn và Thành phố Hội An.
Hồ chứa nước của Nhà máy nước Hội An bị cạn đáy (ảnh: vov.vn)
Để khẩn cấp đối phó với cấp độ rủi ro thiên tai cấp 2, cải thiện nguồn nước ngọt cấp cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp, ứng cứu hàng ngàn hecta lúa chuẩn bị cho trổ bông tại các huyện Bắc Trà My, Tiên Phước, Hiệp Đức, Nông Sơn, Điện Bàn và Thành phố Hội An, Công ty Thủy điện Sông Tranh đã phối hợp với các đơn vị chức năng của tỉnh Quảng Nam điều tiết cung cấp nước phục vụ đẩy mặn và tưới tiêu cho hạ du Nhà máy theo đúng Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn ban hành kèm theo Quyết định số 1865/QĐ-TTg ngày 23/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ, và đúng các nội dung chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam. Theo đó, Nhà máy Thủy điện Sông Tranh 2 tổ chức vận hành, điều tiết hồ chứa thủy điện Sông Tranh 2 từ ngày 29/7 đến ngày 20/8/2021 phù hợp với tình hình hạn hán và bảo đảm yêu cầu sử dụng tối thiểu đến cuối mùa cạn, cụ thể mỗi ngày Nhà máy thủy điện Sông Tranh 2 vận hành liên tục 12 giờ, với lưu lượng trung bình ngày tối thiểu 62m3/s kể cả ngày thứ Bảy và Chủ nhật.
Qua theo dõi, mặc dù hiện nay khối lượng nước trong lòng hồ ở mức thấp (147m còn 7m đến mực nước chết của hồ), lưu lượng nước về hồ chỉ đạt trung bình 20m3/s - đủ đảm bảo cho công tác phát điện phục vụ nhu cầu dùng nước tối thiểu vùng hạ du đến cuối mùa cạn. Song, trước những khó khăn của thời tiết cực đoan và tình huống rủi ro thiên tại hiện tại, Công ty thủy điện Sông Tranh đã thực nghiêm các chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam, vận hành liên tục điều tiết nước về hạ du để khẩn cấp ứng cứu tình trạng nhiễm mặn nguồn nước trên sông Thu Bồn. Qua 4 ngày vận hành xả nước liên tục, lưu lượng nước hạ du được cung cấp bởi Hồ Thủy điện Sông Tranh 2 đã cơ bản góp phần cùng các Thủy điện lớn trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giúp ngăn mặn, giữ ngọt cho vụ sản xuất hè thu đạt năng xuất, sản lượng, cũng như giúp hàng chục ngàn hộ dân ở vùng hạ du các huyện Điện Bàn, Duy Xuyên và Thành phố Hội An có đủ nước sinh hoạt để sử dụng, đặc biệt hiện nay các địa phương đủ nguồn nước để cung cấp sinh hoạt cho các khu cách ly và bệnh viện phục vụ cho việc phòng chống và điều trị dịch bệnh Covid-19 đang ngày càng diễn biến phức tạp.
Mực nước hồ Thủy điện Sông Tranh 2 đang ở mức thấp (ảnh chụp tại thời điểm 01.8.2021)
Để có thêm thông tin đến với người dân, ngày 31/7/2021 Ông Trương Xuân Tý - Phó Giám đốc Sở & PTNT kiêm Chánh Văn phòng, Ủy viên thường trực Ban chỉ đạo PTTT & TKCN tỉnh Quảng Nam phát biểu với giới thuyền thông tại Quảng Nam: "Nhà máy thủy điện Sông Tranh 2 tập trung vận hành xả nước qua phát điện với lưu lượng lớn, tối thiếu đạt 62m3/s, thực hiện từ nay đến ngày 20.8 để đảm bảo nguồn nước ngọt phục vụ cho cuối vụ hè thu này, Sông Tranh 2 đã tuân thủ nghiêm túc chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Nam. Hiện nay cây lúa đang ở trong giai đoạn trổ bông, chắt cái, cây lúa đang rất cần nước để nâng cao chất lượng hạt cũng như năng xuất" ( nguồn: Đài PT-TH Quảng Nam).
Ông Trương Xuân Tý - Phó giám đốc sở NN & PTNT tỉnh Quảng Nam kiêm Chánh Văn phòng, thường trực Ban chỉ huy PCTT & TKCN tỉnh Quảng Nam
Bên cạnh việc vận hành xả nước của Nhà máy thủy điện Sông Tranh và các Nhà máy trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn, tỉnh Quảng Nam cũng yêu cầu các công ty thủy lợi, các đơn vị quản lý công trình trạm bơm cần thường xuyên quan trắc tình trạng nhiễm mặn để bơm tưới và sử dụng hiệu quả nguồn nước đảm bảo ngăn mặn và cung ứng nguồn nước ngọt cho sinh hoạt, sản xuất của hàng chục ngàn hộ dân ở vùng hạ du sông Thu Bồn.
Thủy điện Sông Tranh 2 đang điều tiết xả cấp nước cho hạ du với lưu lượng tối thiểu 62m3/s
Nhà máy thủy điện Sông Tranh 2 ngoài nhiệm vụ chính là phát điện còn có nhiệm vụ cắt lũ, giảm lũ cho hạ du vào mừa mưa bão, cung cấp nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp của người dân và đẩy mặn cho hạ du, góp phần vào sự phát triển kinh tế trong khu vực nói chung và tỉnh Quảng Nam nói riêng.
